Gerrit Rietveld (1888-1964)
‘ZigZag tafel’ met 6 ‘ZigZag stoelen’
Ontwerp: Gerrit Th. Rietveld, Utrecht 1934-1935
Uitvoering: Gerard van de Groenekan, de Bilt 1973-1975
Tafel:
Geschaafd iepenhout, transparant wit gebeitst, messing houtschroeven. 72,5 x 180 x 78,5 cm.
Stoelen:
Geschaafd iepenhout, transparant wit gebeitst, messing bouten en moeren. ca.74,5 x 37,5 x 44,5 cm.
Stoelen gemerkt met het brandmerk: “H.G.M., G.A. v.d. GROENEKAN, DE BILT , NEDERLAND”
Van de tafel en stoelen is de aankoopbon bewaard gebleven.
De ZigZagstoel is een van de meest bekende ontwerpen van architect en meubelontwerper Gerrit Rietveld. Dat hij in 1934-1935 ook een ZigZagtafel heeft ontworpen is veel minder bekend. Omdat er naar nu wordt geschat slechts een twintigtal van deze tafels gemaakt zijn is de ZigZagtafel een erg zeldzaam meubel dat zelden op de markt verschijnt.
De tafel is net als de stoelen geconstrueerd met zwaluwstaart verbindingen en een paar messing schroeven. In dit vernuftige ontwerp houden het relatief dunne houten blad en onderstel elkaar door trek- en drukkrachten in evenwicht. Net zoals dat ook bij de stoelen het geval is lijkt de constructie daardoor te zweven in de ruimte.
Wij hebben de set gekocht van de eerste eigenaar die samen met haar gezin een halve eeuw met de tafel en stoelen “geleefd” hebben. De transparant wit gebeitste afwerklaag is door dit gebruik op een prachtige manier verouderd en gesleten waardoor een mooie patina is ontstaan die deze set een unieke uitstraling en karakter geeft.
De eerste eigenaar heeft deze uitgebreide set van 6 stoelen en een tafel in drie stappen bij Van de Groenekan besteld. In 1973 maakte hij eerst 4 ZigZagstoelen voor aan een bestaande tafel. Al snel werd besloten deze tafel te vervangen door de bijpassende ZigZagtafel maar Van de Groenekan gaf aan druk te zijn en eerst zo’n tafel voor het Museum of Modern Art in New York te moeten afmaken. De tafel voor het MOMA was nummer 18, wat betekend dat dit nummer 19 moet zijn geweest.
In 1974 een jaar na de eerste 4 stoelen kon de tafel in de Bilt opgehaald worden. Zowel van de 4 stoelen als van de tafel zijn de kwitantie en rekening bewaard gebleven. Vanwege gezinsuitbreiding werd besloten rond 1975 nog twee stoelen voor de eethoek te bestellen. Om de extra stoelen bijpassend te kunnen afwerken stuurde Van de Groenekan hen een staaltje iepenhout met verschillende beitslagen, ook dit staaltje is bewaard gebleven.
Waar Van de Groenekan niet bij stil stond is dat hij de stoelen 2 jaar daarvoor uitgevoerd had op een manier die tot ca 1940 gebruikelijk was, namelijk met 7 zwaluwstaarten in de rug en dus maakte hij de extra stoelen zoals gebruikelijk was in die tijd met twee zwaluwstaarten in de rug en 5 trekboutjes, duidelijk te herkennen aan de ronde gaatjes in zitting en rug.
Wij hebben de set op de kunstbeurs PAN Amsterdam 2024 getoond en op de opening verkocht.
